HỌC TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO, PHÁT TRIỂN KHOA HỌC, KỸ THUẬT, CÔNG NGHỆ
Chi bộ Cơ sở
1. Tư tưởng, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học, kỹ thuật, công nghệ
Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, không chỉ là biểu tượng của cuộc đấu tranh giành độc lập, giải phóng giai cấp, mà còn là nhà tư tưởng với tầm nhìn chiến lược về phát triển đất nước. Trong số những di sản tư tưởng mà Người để lại, quan điểm về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nổi bật như một kim chỉ nam cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nhấn mạnh: “Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, quan điểm của Bác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vẫn mang tính thời sự sâu sắc được thể hiện qua các luận điểm cốt lõi sau:
Thứ nhất, khoa học và công nghệ là một trong những nguồn lực mạnh mẽ nhất của cách mạng, là chìa khoá xây dựng đất nước tiến lên xã hội chủ nghĩa, đem lại ấm no hạnh phúc cho nhân dân. Bác khẳng định kết quả của nghiên cứu khoa học sẽ giúp cho con người mở rộng ra những chân trời mới, làm chủ được thiên nhiên, cũng như làm chủ vận mệnh của xã hội và của bản thân mình. Đối với Bác, nhiệm vụ của nghiên cứu khoa học không chỉ dừng lại ở việc sáng tạo, phát minh ra những cái mới, mà quan trọng hơn, những sáng tạo, phát minh đó phải được thực tiễn kiểm chứng, phải quay trở lại phục vụ sản xuất, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Đây được xem là một luận điểm vô cùng đặc sắc của Bác, chứa đựng những giá trị phổ quát và tầm nhìn vượt thời đại - khoa học phải bắt nguồn từ yêu cầu thực tiễn, trở lại phục vụ thực tiễn, giải quyết khó khăn của thực tiễn. Đặc biệt, trong điều kiện đất nước còn khó khăn, điều kiện đầu tư cho khoa học còn hạn chế, nghiên cứu cần có trọng tâm, trọng điểm, tránh tràn lan, hình thức, hoặc đầu tư vào những lĩnh vực xa vời, không sát với yêu cầu của thực tiễn đất nước, tiêu phí của cải của nhân dân.
Thứ hai, phát triển khoa học công nghệ cần dựa trên sự tiếp thu, kế thừa và phát triển tinh hoa, thành tựu từ thế giới, hợp tác với các nước trên thế giới trên tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn có quan điểm cởi mở đối với tri thức nhân loại: thấy những điều hay thì chúng ta nên học, tăng cường thiết lập những mối quan hệ để đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, kỹ thuật. Tư tưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ có tầm nhìn của thời đại. Khoa học công nghệ trong nước không thể tách rời khoa học công nghệ thế giới mà phải tính tiếp thu, kế thừa, và phát huy dựa trên nền tảng tinh hoa trí tuệ nhân loại, phải phù hợp với điều kiện trong nước. Bác đặc biệt chú trọng đến việc đào tạo đào tạo, bồi dưỡng và trọng dụng nhân lực khoa học, kêu gọi các nhà khoa học uy tín ở nước ngoài tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ ba, nhà khoa học phải luôn trau dồi, bồi dưỡng kiến thức, phát huy tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, lan toả tri thức khoa học cho nhân dân và trên hết, phải đảm bảo đạo đức khoa học. Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cán bộ khoa học ở lĩnh vực nào thì phải nắm vững và phát triển kiến thức chuyên môn của mình trong lĩnh vực khoa học ấy. Do đó, cán bộ khoa học luôn phải có ý thức nâng cao trình độ văn hóa, kỹ thuật, có khả năng tìm tòi, sáng tạo, làm chủ được các phương tiện và các quy trình kỹ thuật. Bác nhấn mạnh khoa học là tài sản chung của toàn dân chứ không phải là tài sản riêng của một nhóm người nào. Bác yêu cầu đội ngũ trí thức, nhất là trí thức khoa học “phải ra sức đem hiểu biết khoa học, kỹ thuật của mình truyền bá rộng rãi trong nhân dân lao động và căn dặn rằng: “Sau khi đã phổ biến, ta phải theo dõi, giúp đỡ quần chúng học tập và áp dụng cho tốt”. Bác khẳng định sáng kiến không phải là những gì cao xa không thể thực hiện được mà đó là những cải tiến thiết thực, đơn giản, xuất phát từ thực tiễn nhưng mang lại hiệu quả lớn trong công việc và cuộc sống. “Bất kỳ ai, nếu có quyết tâm làm ích lợi cho quần chúng, lại chịu học, chịu hỏi quần chúng, óc chịu khó nghĩ, tay chịu khó làm, thì nhất định có sáng kiến, nhất định làm được những việc có ích cho loài người”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh rằng đạo đức là “cái gốc của người cách mạng”, nếu không có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng. Thực tiễn cho thấy phẩm chất đạo đức trong sáng, tinh thần trách nhiệm với Tổ quốc và nhân dân thực sự là nền tảng, là động lực để phát triển tài năng của đội ngũ trí thức khoa học - công nghệ.
2. Liên hệ bản thân
Là một đảng viên, giảng viên với nhiệm vụ giảng dạy và nghiên cứu được nhà trường phân công, tôi nhận thấy cần phải vận dụng tư tưởng, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học, kỹ thuật, công nghệ vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Một là, luôn đảm bảo bản thân được trau dồi, cập nhật kiến thức và kỹ năng mới thông qua việc tham dự các hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế, các khóa đào tạo cập nhật kiến thức để có thể bắt kịp trình độ và tiến bộ khoa học của thế giới, đặc biệt khi chúng ta đang sống trong thời đại số hóa và kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, và sự hiểu biết của nhân loại được cập nhật từng ngày. Điều này giúp bản thân không bị tụt hậu, bị bỏ xa và bị đào thải.
Hai là, luôn giữ vững và nuôi dưỡng được ngọn lửa đam mê với công việc, tích cực tham gia thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Những sáng kiến khoa học thu được không cần phức tạp nhưng gắn liền với nhu cầu xã hội, áp dụng được trong công việc hằng ngày giúp nâng cao năng suất, đem lại hiệu quả kinh tế và có ích cho xã hội.
Ba là, luôn đặt đạo đức khoa học lên hàng đầu, giữ vững được sự trong sáng, trung thực trong nghiên cứu, đồng thời, đẩy mạnh sự hợp tác, đoàn kết với các nhà khoa học khác. Các kết quả nghiên cứu khoa học bước đầu có thể chưa được ứng dụng kịp thời, nhưng các kết quả nghiên cứu trung thực sẽ là tiền đề có giá trị cho các hướng nghiên cứu kế tiếp.
Bốn là, thực hiện tốt nhiệm vụ đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực đạt chất lượng cao phục vụ đất nước; khơi dậy sự yêu thích nghiên cứu khoa học ở sinh viên; khuyến khích tư duy đổi mới, sáng tạo của thế hệ trẻ; giúp sinh viên nhận thức rõ về đạo đức, trung thực và đoàn kết trong nghiên cứu khoa học, không ngừng học tập và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, từ đó, đào tạo ra đội ngũ kế thừa có đầy đủ tài và đức, là động lực thật sự để xây dựng đất nước trong thời đại mới.
Tài liệu tham khảo
1. https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-nghi-quyet-ve-dot-pha-phat-trien-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-va-chuyen-doi-so-quoc-gia-119241224180048642.htm
2. https://vjst.vn/vn/tin-tuc/9315/bo-khoa-hoc-va-cong-nghe--65-nam-nhung-moc-son-lich-su.aspx
3. https://daihoi13.dangcongsan.vn/cac-ky-dai-hoi/tu-dai-hoi-den-dai-hoi/dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-lan-thu-iii-175
4. https://lyluanchinhtri.vn/quan-diem-ho-chi-minh-ve-noi-dung-doi-moi-sang-tao-phat-trien-khoa-hoc-ky-thuat-5556.html
5. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/van_hoa_xa_hoi/-/2018/929302/quan-diem-cua-chu-tich-ho-chi-minh-ve-bien-phap-doi-moi%2C-sang-tao%2C-phat-trien-khoa-hoc%2C-ky-thuat%2C-cong-nghe.aspx
6. https://nhandan.vn/nho-loi-bac-ho-dan-hoc-sinh-khoa-dau-sang-lien-xo-hoc-tap-post398464.html
7. https://tcnn.vn/news/detail/39968/Quan_diem_Ho_Chi_Minh_ve_phat_trien_doi_ngu_nha_khoa_hoc_va_viec_van_dung_trong_hoach_dinh_chinh_sachall.html